7 lỗi hỏng động cơ xe máy thường gặp & cách sửa hiệu quả

7 lỗi hỏng động cơ xe máy thường gặp & cách sửa hiệu quả

Xe máy sau một thời gian dài hoạt động thường gặp các vấn đề về động cơ cần được kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa kịp thời để tăng tuổi thọ sử dụng.

1. Tắt động cơ sau khi điều khiển xe máy và không thể khởi động lại

1.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe máy trên đường điều khiển, sau khi tắt động cơ không thể khởi động lại.

1.2. Nguyên nhân sự cố

Cửa hút khí có vật lạ khiến xupáp không đóng chặt được gây rò khí.

1.3. Phán đoán và khắc phục sự cố

Sau khi kiểm tra phát hiện thấy áp lực nén bên trong xilanh khá thấp. Căn cứ vào việc phân tích hiện tượng sự cố, nguyên nhân thường gặp là: cần xupáp bị cong ở đầu gây ra hiện tượng rò khí nghiêm trọng. Đinh ốc điều chỉnh xupáp lỏng lẻo, khiến khe hở không đúng và dẫn đến rò khí. Tiến hành kiểm tra dựa vào những phương pháp dưới đây:

– Mở nắp hộp xupáp, kiểm tra đai ốc điều chỉnh xupáp hút xả khí, thấy bình thường.

– Kiểm tra khe hở xupáp cũng thấy bình thường, tháo đầu xilanh ra, đổ đầy xăng vào trong buồng đốt, sau đó phát hiện ra xăng đổ vào sẽ chảy ra từ xupáp hút khí (tức là miệng bộ chế hòa khí), chứng tỏ xupáp hút khí bị rò khí.

– Tháo xupáp hút khí, phát hiện thấy chỗ tiếp nối giữa xupáp hút khí và đầu xilanh có dính chút vụn sắt, từ đó có thể suy đoán những vụn sắt nhỏ này đã bít chỗ tiếp nối giữa xupáp hút khí và đầu xilanh, làm cho xupáp hút khí đóng không chặt, khiến động cơ rò khí nghiêm trọng và không thể khởi động

– Sau khi lấy mạt sắt ra, lắp ráp lại xupáp hút khí và đầu xilanh.

– Khởi động động cơ và đi thử trên đường, động cơ khởi động thuận lợi, xe được vận hành bình thường, sự cố đã được khắc phục.

2. Động cơ xe máy không thể khởi động

2.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe máy loại CY80 Yamaha. Chủ xe khởi động động cơ theo cách khởi động thông thường, lại đạp cần đạp mười mấy lần mà chỉ nghe thấy âm thanh “tạch tạch” ở ống bô, động cơ không có hiện tượng khởi động.

2.2. Nguyên nhân sự cố

Van kim phao của bộ chế hòa khí tắc nghẽn không thể dẫn xăng vào.

2.3. Phán đoán và khắc phục

Dựa vào những mô tả về sự cố của xe này, kiểm tra theo những bước dưới đây:

– Đầu tiên khi đạp cần đạp, bàn chân có cảm giác lực nén rõ rệt, điều này chứng tỏ xilanh động cơ nén bình thường.

– Kiểm tra hệ thống đánh lửa, đánh lửa bình thường. Tháo bugi thử nghiệm đánh lửa, kết quả là bugi làm việc tốt, cho thấy hệ thống đánh lửa làm việc tốt.

– Tháo đinh ốc xả xăng của bộ chế hòa khí, phát hiện chỉ có rất ít nhiên liệu chảy ra từ buồng phao của bộ chế hòa khí. Vì thế, phán đoán nguyên nhân sự cố xe không thể khởi động nằm ở hệ thống cung cấp nhiên liệu.

– Khi kiểm tra, đầu tiên mở nắp bình xăng tiến hành kiểm tra, có xăng và lỗ thông khí ở nắp bình xăng thông thoáng không tắc nghẽn.

– Nhổ ống dẫn xăng lên, mở công tắc bình xăng, nhiên liệu chảy ra rất nhiều từ cửa công tắc bình xăng, lưu lượng bình thường.

– Kiểm tra ống dẫn xăng cũng không bị tắc nghẽn. Vì thế có thể phán đoán van kim phao trong bộ chế hòa khí đã không thể dẫn xăng vào.

– Tháo bộ chế hòa khí và kiểm tra, phát hiện thấy phao đã bị treo. Như vậy sẽ khiến cho van kim phao ở vào trạng thái đóng, nhiên liệu không thể chảy vào buồng phao, từ đó khiến cho động cơ không thể khởi động.

– Rửa sạch bộ chế hòa khí, loại bỏ trở ngại phao bị treo, sau đó lắp đặt lại đúng theo yêu cầu.

– Thử khởi động động cơ, kết quả động cơ khởi động thuận lợi, tốc độ chạy không tải bình thường, điều khiển xe đi trên đường, xe chạy khỏe, tính năng tăng tốc tốt, sự cố được khắc phục.

3. Sau khi rửa sạch bộ chế hòa khí, xuất hiện sự cố động cơ khó khởi động, tiêu hao nhiều nhiên liệu, tính năng tăng tốc kém

3.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe máy tay ga một xilanh 125ml, do lỗ phun của bộ chế hòa khí bị tắc, sau khi mang đến tiệm sửa xe tiến hành rửa thì xuất hiện sự cổ động cơ khó khởi động, tiêu hao nhiều nhiên liệu, tính năng tăng tốc kém. Người sửa chữa kiểm tra áp | lực nén của xilanh, kiểm tra mực xăng trong bộ chế hòa khí, điều chỉnh đinh ốc điều tiết khí hỗn hợp trong bộ chế hòa khí, thay bugi, bảo dưỡng bộ lọc không khí mà vẫn chưa thể tìm ra căn nguyên sự cố.

3.2. Nguyên nhân sự cố

Trong bộ chế hòa khí và bộ lọc không khí có vật lạ.

3.3. Phán đoán và khắc phục sự cố

– Vì sự cổ động cơ này mang tính tổng hợp nên đầu tiên cần phải kiểm tra xem van tự động làm giàu hòa khí có hoạt động bình thường hay không.

– Khởi động động cơ, sau khi làm nóng 5 phút, quan sát tình trạng thải khí của động cơ, không có hiện tượng tỏa khói đen, và phát hiện ra vận tốc quay của động cơ từ cao đến thấp, xác nhận thiết làm giàu hòa khí làm việc bình thường.

– Tháo bugi thử lửa, lửa của nó có màu lam trắng, nhưng màu sắc điện cực của bugi lại có màu xám đen, chứng tỏ khí hỗn hợp của bộ phận này có hiện tượng quá đặc.

– Khi kiểm tra tỉ mỉ bộ chế hòa khí, ngẫu nhiên phát hiện trong ống cao su mềm thông khí của bộ chế hòa khí này có vật lạ.

– Sau khi lấy ra, khởi động động cơ, mặc dù khởi động một lần là thành công nhưng ống bộ vẫn tỏa khói đen.

– Tháo lõi lọc của bộ lọc không khí ra kiểm tra, có hiện tượng hơi tắc, sau khi thổi sạch thử vào xe, sự cố vẫn như cũ.

– Để kiểm tra sự cố, tạm thời không lắp nắp của bộ lọc không khí, chống chân chống xe lên, khởi động động cơ.

– Xe hơi nóng lên, vặn ga đến tốc độ cao, động cơ xả khói bình thường, chưa nhìn thấy khói đen tỏa ra. Từ đó cho thấy điểm nghi vấn của sự cố nằm ở nắp bộ lọc không khí.

– Kiểm tra kỹ lưỡng nắp bộ lọc không khí có phát hiện ở chỗ đường cong hình chữ U của khoang khí vào có một miếng bọt màu trắng gây tắc nghẽn. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến sự cố tổng hợp của động cơ này.

– Sau khi lấy vật lạ ra, khởi động động cơ, điều khiển xe trên đường, động cơ tăng tốc nhanh chóng, hiện tượng ống bộ tỏa khói đen cũng hết, sự cố được khắc phục.

4. Xe máy khi chạy ở số 1, cần khởi động có hiện tượng bật ngược lại, các số khác trong quá trình đều bình thường

4.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe máy, theo lời chủ xe, khi chạy ở số 1 cần khởi động có hiện tượng bật ngược lại, các số khác đều bình thường.

4.2. Nguyên nhân sự cố

Bi đũa, trục trung gian của động cơ hỏng.

4.3. Phán đoán và khắc phục sự cố

– Sự cố này là sự cố động cơ mang tính điển hình.

– Tháo động cơ, phát hiện thấy bi đũa trục trung gian đã hư hỏng nghiêm trọng, trục trung gian cũng hư hỏng.

– Thay bi đũa trục trung gian, trục trung gian.

– Sau khi lắp lại động cơ, khởi động, khi đi số 1 của xe máy không còn hiện tượng cần khởi động bật ngược lại, sự cố được khắc phục.

Phân tích sự cố có thể biết, bi đũa và trục trung gian của động cơ i hỏng, làm cho bánh răng số 1 của trục trung gian xuất hiện những khe hở với đường kính rất lớn, làm cho bánh răng số 1 của trục trung gian và bánh răng khởi động có hiện tượng dắt số, vì thế khi xe máy vận hành ở số 1, cần khởi động có hiện tượng bật ngược lại, còn các số khác vẫn bình thường.

5. Khi xe chuyển động, bộ giảm thanh ống bộ tỏa khói xanh

5.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe máy sau khi vận hành hơn 30.000km, xuất hiện hiện tượng ống bộ tỏa khói màu lam. Nhân viên sửa chữa thay mới toàn bộ piston,vòng găng pit- tông và phớt chặn dầu ống dẫn hướng xupáp, khi động cơ nguội, hiện tượng khói lam ở ống bộ giảm đi, nhưng khi xe nóng sự cố vẫn như cũ.

5.2. Nguyên nhân sự cố

Ống xilanh sau khi bị bào mòn bất thường, miệng vòng găng piston sẽ chỉ quay về một hướng, làm cho dầu máy chảy đến buồng đốt.

5.3. Phán đoán và khắc phục sự cố

– Khi xe nguội khởi động động cơ, sau khi xe hơi ấm vận hành trên đường khoảng 3km, kết quả phát hiện thấy bộ phận giảm thanh ở ống bộ tỏa ra khói màu lam khá đặc.

– Kiểm tra mức dầu bôi trơn trong hộp trục khuỷu: xoáy thước đo dầu ra, dùng vải mềm không có xơ lau sạch phần đầu của nó, sau khi cắm lại vào trong hộp trục khuỷu rồi rút ra, phát hiện thấy vị trí dầu thực sự nằm ở giữa giới hạn trên dưới của thước đo dầu

– Dùng tay kiểm tra độ dính của dầu bôi trơn, phát hiện thấy độ dính của dầu trên tay cũng tương đối bình thường.

– Hỏi nhân viên sửa chữa được biết khi thay các linh kiện piston,vòng găng piston và phớt chặn dầu ống dẫn hướng xupáp, khi lấy thân xilanh ra phát hiện thấy hai miệng vòng găng piston đều có cùng một phương hướng, đồng thời trên đỉnh piston đều có dấu dầu rõ rệt.

– Để kiểm nghiệm sự cố, tiếp tục tháo thân xilanh, quan sát vị trí của miệng vòng găng piston trên cụm linh kiện piston, kết quả đúng như lời nhân viên sửa chữa nói, miệng vòng găng piston đều chạy đến cùng một hướng, hơn nữa tình đàn hồi của vòng trên piston tương đối kém.

– Dựa vào nguyên lý máy móc để phân tích, vòng găng piston là linh kiện duy nhất vận động theo 3 hướng trong động cơ (trừ động cơ 2 kỳ). Nếu ống xilanh vì chịu những ảnh hưởng của một số nhân tố mà sinh ra hiện tượng bào mòn bất thường thì độ tròn của xilanh sẽ thay đổi với những mức độ khác nhau. Khi đường kính trong của xilanh bị mài mòn thành hình bầu dục, khi vòng găng piston chuyển động hình tròn sẽ chịu ảnh hưởng lực đàn hồi ở miệng vòng găng piston, khiến miệng vòng vươn ra ngoài đến chỗ đường kính nhỏ nhất của hình bầu dục xilanh rồi bị chặn lại, phớt dầu và vòng găng chồng lên nhau cùng một hướng rồi không chuyển động nữa. Thêm vào đó lực đàn hồi của cụm linh kiện phớt dầu hạ xuống làm cho sự cố chảy dầu càng rõ rệt hơn.

– Vì vậy, cần thay mới cụm thân xilanh, sau khi lắp lại tất cả các linh kiện đã tháo rời, khởi động động cơ, xe hơi ấm và vận hành trên đường 10km, không nhìn thấy hiện tượng khói lan tỏa ra từ ống bộ, sự i đã được khắc phục.

6. Động cơ xe máy tự nhiên chết máy, không thể khởi động lại

6.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe máy vận hành trên đường, ống bộ đột nhiên phát tiếng nổ, sau đó động cơ tự động chết máy, khởi động nhiều lần nhưng không được.

6.2. Nguyên nhân sự cố

Khe hở xupáp xả quá lớn.

6.3. Phán đoán và khắc phục sự cố

– Thử khởi động động cơ, mở van đánh lửa, khởi động nhiều lần không có kết quả. Nhưng khi khởi động, nghe thấy có tiếng nổ ở ống bô.

– Tháo bugi, kiểm tra đánh lửa, lửa phát liên tục và mạnh.

– Dùng ngón tay che lỗ bugi, đạp cần khởi động, tay có cảm giác lực đập rất nhỏ, điều này chứng tỏ khả năng nén của xilanh rất kém.

– Hình thức động cơ của xe này là kiểu động cơ động cơ 4 kỳ có trục cam lắp trên hệ thống làm mát bằng gió. Đa số trường hợp xuất hiện sự cố như trên là do xupáp xả đóng không chặt.

– Kiểm tra kết quả, kẽ hở xupáp hút là 0,09mm, phù hợp với yêu cầu trong phạm vi từ 0,08 – 0,13mm. Nhưng khe hở xupáp xả quá lớn.

– Kiểm tra đinh ốc điều tiết xupáp xả và đinh ốc đóng chặt, không thấy lỏng lẻo.

– Tháo xupáp xả khí kiểm tra, phát hiện thấy cần xupáp biến dạng, vì thế đã làm cho xupáp xả không thể trở về vị trí cũ mà đóng không chặt.

– Khi sửa, thay xupáp xả, rửa sạch và lắp lại các linh kiện đã tháo dỡ. © Điều chỉnh khe hở của xupáp là 0,08mm.

– Tiến hành thử xe. Khởi động động cơ thuận lợi, chuyển động vận tốc không tải bình thường. Khi đi trên đường, động lực của động cơ tốt, vận hành bình thường, sự cố được khắc phục.

7. Khi vận hành xe ga làm mát bằng gió, phần đầu xilanh có âm thanh khác lạ

7.1. Mô tả sự cố

Một chiếc xe tay ga có chế độ làm mát bằng gió loại một xilanh 125cm, sau khi vận hành được hơn 30.000km, xuất hiện âm thanh lạ, cùng với thời gian, âm thanh càng ngày càng nghiêm trọng, sức chạy yếu đi rõ rệt. Người sửa chữa điều chỉnh lại khe hở xupáp và cơ cấu căng sên, nhưng âm thanh lạ và tình trạng máy yếu vẫn tiếp diễn.

7.2. Nguyên nhân sự cố

Đường dẫn dầu của hệ thống bôi trơn tắc khiến quá trình bôi trơn các linh kiện kém, sinh ra sự mài mòn bất thường.

7.3. Phán đoán và khắc phục sự cố

– Mở công tắc đánh lửa, nhấn nút khởi động (nút đề), động cơ khởi động khó khăn, thử dùng chân đạp cần khởi động và mở van gió mới có thể miễn cưỡng nổ.

– Sau khi khởi động động cơ dùng tô vít có cán dài làm ống nghe, nghe thấy có tiếng va đập “tách tách” sắc nhọn đều đặn phát ra từ nắp xilanh. Càng tăng ga, âm thanh này cũng lớn hơn, đồng thời khi đóng trả tay ga lại còn nghe thấy có những âm thanh rối loạn, là dấu hiệu của sự cố trở nên nghiêm trọng.

– Để tránh các linh kiện hỏng nặng hơn, lập tức đóng công tắc đánh lửa, mở nắp đầu xilanh, kiểm tra và phát hiện thấy khe hở xupáp nạp, xả hơi lớn.

– Tháo cụm linh kiện cò mổ xupáp, phát hiện thấy trục cam và cò mổ đã biến màu, trục cam và vòng đệm đã bị mài mòn nghiêm trọng, về cơ bản không có dấu vết của dầu, chứng tỏ bộ phận này xuất hiện trạng thái ma sát khô, bước đầu phán đoán là hệ thống bôi trơn bị trục trặc nên đã tạo thành sự cố này.

– Đồ hết dầu máy từ trong hộp trục khuỷu ra, nhìn thấy có vụn kim loại với số lượng lớn.

– Lập tức mở nắp hộp trục khuỷu bên phải, tháo bơm dầu và quan sát lưới lọc, phát hiện có vật lạ bít kín.

– Tháo nắp xilanh và thân xilanh, quan sát tỉ mỉ, thấy đường dẫn dầu tại chỗ kết hợp giữa hộp trục khuỷu với thân xilanh đã bị tắc bởi vật dạng keo

– Phán đoán có khả năng lần trước khi sửa chữa, dịch keo dính còn sót lại quá nhiều, không cẩn thận rơi vào đường dẫn dầu, làm tắc đường dẫn dầu, khiến cho cơ cấu phối khí nắp xilanh chuyển động ở trạng thái ma sát khô, từ đó khiến cho linh kiện phía trên nắp xilanh bị bào mòn bất thường, phá vỡ sự phối hợp bình thường của cơ cấu phối khí, từ đó phát ra âm thanh “tách tách”.

– Loại bỏ những vụn kim loại trong màng lọc dầu của bơm dầu, rửa sạch vật dạng keo dính trong đường dẫn dầu, rửa sạch bơm dầu, thay mới trục cam, vòng đệm và cò mổ.

– Để đảm bảo an toàn, tiếp tục thay mới các linh kiện thân xilanh, piston và vòng găng piston.

– Lắp lại động cơ, đổ dầu bôi trơn chuyên dụng cho động cơ 4 kỳ đến mức dầu quy định.

– Khởi động xe, sau khi làm nóng sơ bộ bắt đầu chạy, âm thanh của động cơ bình thường, âm thanh khác lạ ở phần đầu xilanh cũng biến mất, sự cố đã được khắc phục.