Động cơ điện 1 chiều là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động?
Động cơ điện 1 chiều là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động?
Động cơ điện 1 chiều là gì?
Động cơ 1 chiều DC được định nghĩa là động cơ được điều khiển bằng dòng có hướng xác định. Hay nói cách khác chính là loại động cơ chạy bằng nguồn DC (điện áp 1 chiều).
Cấu tạo của động cơ điện 1 chiều
Động cơ điện một chiều có cấu tạo khá đơn giản. Về cơ bản thì loại động cơ này gồm các bộ phận chính như sau:
+ Stator: 1 hay nhiều cặp nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện
+ Rotor: phần lõi được quấn bởi các cuộn dây để tạo thành nam châm điện
+ Chổi than: có nhiệm vụ tiếp xúc và tiếp điện cho cổ góp
+ Cổ góp: thực hiện nhiệm vụ tiếp xúc và chia nhỏ nguồn điện cho các cuộn dây trên rotor. Số lượng các điểm tiếp xúc sẽ tương ứng với số cuộn dây trên rotor.
Phân loại động cơ điện 1 chiều
Động cơ điện 1 chiều có thể được phân thành các dòng cơ bản sau:
+ Động cơ điện 1 chiều kích từ nối tiếp
+ Động cơ điện 1 chiều kích từ song song
+ Động cơ điện 1 chiều kích từ bằng nam châm vĩnh cửu
+ Động cơ điện 1 chiều kích từ độc lậ
+ Động cơ điện 1 chiều kích từ hỗn hợp bao gồm 2 cuộn dây kích từ, 1 cuộn được mắc nối tiếp với phần ứng, 1 cuộn được mắc song song với phần ứng
Nguyên lý hoạt động của động cơ điện 1 chiều
Stato của động cơ điện 1 chiều thường được cấu tạo bởi 1 hoặc nhiều cặp nam điện. Rotor thì gồm các cuộn dây được quấn và kết nối với nguồn điện 1 chiều. Một phần khác của động cơ điện 1 chiều là bộ chỉnh lưu làm nhiệm vụ đổi chiều dòng điện trong chuyên động quay của rotor thành liên tục. Thông thường, bộ chỉnh lưu sẽ gồm có 2 bộ phận là cổ góp và chổi than.
Nếu trục của động cơ điện 1 chiều được kéo bằng 1 lực ngoài thì động sẽ sẽ hoạt động như máy phát điện 1 chiều và tạo ra 1 xuất điện động cảm ứng Electromotive force. Hoạt động ở chế độ bình thường, rotor quay sẽ phát ra điện áp gọi là sức phản điện động counter-EMF. Vì nó đối kháng với điện áp bên ngoài đặt vào động cơ. Sức điện động này tương tự như sức điện động phát ra khi động cơ được sử dụng như máy phát điện. Do đó, điện áp đặt trên động cơ sẽ gồm 2 thành phần chính: Sức phản điện động và điện áp giáng tạo do điện trở nội của các cuộn dây phản ứng.
Lúc đó, dòng điện chạy qua động cơ sẽ được tính theo công thức sau:
I=(Vnguon-Vphandiendong)/Rphanung
Công suất cơ mà động cơ đưa ra được sẽ tính bằng:
P=I*Vphandiendong
Ứng dụng của động cơ điện 1 chiều